4/19/2024
Today from Hiiraan Online:  _
MUQDISHO: Gabay Cusub


Caawa oo ay taariikhda miilaaddigu tahay 23kii oktoobar 2007, tan hijriyaduna tahay 12kii shawaal 1428, Waa habeen xusuus gaar ah oo xanuun badan u leh umadda Soomaaliyeed ee Muslimiinta ah meel ay joogaanba. Waa habeen ay 300 oo habeen ka soo wareegtay habeenkii ay ciidamada gaashaanbuurta dulmiga oo ay hoggaaminayaan maamuladda Itoobiya iyo Mareykanku ay gudaha u galeen caasimadda Soomaali weyn ee Muqdisho, ayagoo u dabbaaldegaya qorshe dhagareed waqti dheer laga soo shaqeynayay oo howl iyo hanti fara badanba lagu bixiyay.

 

Sidaan la wada soconno cadowyadaas isi soo bahaystay oo adeegsanaya mujrimiin mannaxeyaal ah oo magac nala sheegtaa, waxay xasuuq baahsan, burburin iyo barakacin ka geysteen caasimadda, ayagoo ay ujeeddadoodu tahay ; Mas madaxaa laga dilaa, rajeynayana haddii ay gacanta ku dhigaan Muqdisho in dalka intiisa kalena ay toos ula wareegi doonaan oo Soomaalidu si sahlan oo dhibyar ay isku wada dhiibi doonto.

 

Cadowga gumaadka u soo bareeray waxay ku talogaleen in ay tirtiraan shacbiga caasimadda ku nool, talo waa tii Allee. Waxaa la adeegsaday hub adduunyada ka mamnuuc ah oo ay fosfarka cadi ka mid tahay. Waxaa baadkii iyo biyihii loo diiday maatidii degaannadoodii laga qixiyay. Waxaa si ula kac ah loo gubay suuqyadii, masaajidyadii, dugsiyadii, isbitaalladii iyo meel kasta oo loogu adeegayay bulshada. Laakiin nasiibdarro dhacdooyinkaas aan qarsoomeynin oo muuqda, adduunyadu waxay uga jawaabtay aamus iyo in la abaalmariyo kuwii tacaddiyada dhacay ka mas’uulka ahaa oo deeq iyo darajaba lagu taageero.

 

Waxaa nasiibwanaag iyo wax Alle weyne lagu mahadiyo ah - walow aan la dhaliilo yareyn - in guud ahaan shacbiga Soomaaliyeed, gaar ahaanna kuwa Muqdisho ay beeneeyeen riyadii cadowga, ayna u diideen in uu dalkooda si raaxo leh ugu dakeeyo. Waxaa amaan, duco iyo dhiirrigeliba mudan halyeeyada harsiga iyo hoyaadka u diiday cadowga damaca waalan, kuna khasbay in ay habeen iyo maalin ay waqtigooda gabaabsiga sii ah gabasho ku dhameystaan, gabbalkoodu ha dumee!!.

 

Anigoo haddaba umadda Soomaaliyeed u rajeyna guul degdeg ah, kulana dardaarmaya midnimo, dadaal iyo dulqaad, ayaan jeclahay inaan soo gudbiyo gabay cusub oo aan ku magacaabay Muqdisho. Gabaygu wuxuu ka hadlayaa marxaladihii ay soo martay magaaladu, maanta halka ay ku sugantahay iyo mustaqbalka loo rajeynayo hadduu Rabbi idmo.

 

Gabayga Muqdisho, wuxuu ku bilaabmayaa:

 

MUQDISHO: Gabay Cusub

 

Mudaney magaaladaan jeclee maanku uu tabayo

Ilaa miyi misbaax ifinayoo mugdi ka dhowraaya

Muraayadda nalaga daawadiyo masraxii Soomaali

Mahuraankii geyigeenna iyo maskaxdii baad tahaye

Miliilicaada xiisaha leh iyo bilicda muuqaalka

Munaasabadihii ciidihiyo ku dhex-mushaaxaada

Markaan soo xusuustaan saqdhexe soo mirkacayaaye

Maqsuud taan ku noqon laa inaan mar uun ku noolaado

Muxibbadana igu reebtayeen muhanayey hee dheh.

 

Anigoo aan marinkii san iyo garan midkii leexsan

Malcaamadda haddii aanan tagin alifna ley meerin

Oon murabbi kaaga ah i barin miinka iyo wowga

Dugsi maamul wacan iyo haddaan Maajo la i geynin

Mas’alooyin haddaan ley furfurin maangal iyo maangad

Muftaaxii aqooneed haddaan la i mihiibsiinnin

Cilmigana aan ley miisi layn mala-awaalkeyga

Martabadda aan joogaa malaha maba niyaysteene

Maax aan gureyn abidkeed iyo miid ayaad tahaye

Madrasadii i soo ababisiyo macalliney hee dheh.

 

Inkastoon masaafaan dhoweyn meel fog kaa joogo

Inkastoo maqaarkiyo lafuhu Yurub ku meereysan

Miyirkeygu aduu kula jiraa maalin iyo layle

Mixnad baas intaad ku sugantoy mashaqo kuu taallo

Intey marrasta taada ah jiqaha meehannaabeyso

Muluq hooyo laga dilay intey marwo ilmeyneyso.

 

Maxajabad daboolneyd intuu maraxu haabhaaban

Mooryaan habaarani intey kugu marqaameyso

Madiidinkuna kaa talinayiyo doqonka maangaab ah

Maxbuusiin intey kugu yihiin tiro malaayiin ah

Inaan ducada kuu mariyo iyo mintidid mooyaane

Anigana macaan iima laha manfac la quutaaye

Makaankii aan u hiloobay iyo minankayey hee dheh.

 

Hawadaada meeldhaxaadkaa iyo cimilo miisaaman

Mowjadaha badweyntii Hindiya maanyo ku dalxiiska

Mirihiyo khudaar noocba nooc mooska iyo liinta

Mafafaayga beertiisa iyo wabiga kuu muuqda

Xoolaha la soo maalayee manno laguu siiyay

Macaamilada ganacsiga batiyo moodka la isdhaafsho

Meheradaha kala jaad ahee laga mushaar qaato

Oy waliba mug shidaal leh iyo macdani kuu dheertay

Waa wax aanan maab laga heleyn sidan maleeyaaye

Macduunkaan nasiibka u hellneen mahadinney hee dheh.

 

Minnaaradaha kuu astaana iyo mowlacyada diinta

Maqaamkaaga hodankiyo Ilaah magacu kuu yeelay

Mannaxaanka ka masuugayee dabinka kuu miiqi

Oo uu muraadkoodu yahay macsi tallaalkeeda

Masjidkoo musqulo laga dhigtiyo majliska xaaraanta

Kuwii kacbada ka maseyrayee maagay duminteeda

Qoomkii maroodiga wataa lagu misaalaaye

Ismaqiiqa ismiidaaminta ah iyo majnuunnimada

Mayacadoodse wey eedayaan malaxdey dhuuqaane

Meydadkooda iyagoo ka baqan iyo maxaabiista

Oo sii mirqaayaadna arag muddo aan dheereyne

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Marxaladba wixii kuu qaddaran waa maktuub qorane

Maalmahan dhibka ku gaaray iyo mahadhadaan taagan

Mashriq iyo maqribba xulufadaa miig ka soo kicisay

Moortarka shacabka dabarjariyo madfac daryaamaaya

Madaariista ololeysa iyo musxafka deeboobay

Mooraduugga muslinkaa la dhacay een mid lagu reebin

Agoomaha milicdu shiilatee marin cidlaa daadsan.

 

Mashaa’iikhda Macbadyada dhexdood dhiiggu mulucleeyay

Maqaawiirta la ugaarsadiyo Mu’addimiin dooxa

Magantaada la xasuuqayee layska marinaayo

Haddaad saaka u madluunsantood la musaraareyso

Maka iyo hortaa waxa la gubay Muxamed (scw) hoygiise

Baqdaad wuxuu Mangoolkii ku dhigay maqashay waagiiye

Maantana saqiirrada Maqdis maafiyaa dubannoo

Miijinta cunaha leys hayaa maaha kaligaaye

Macbuud meeshii lagu caabudaba waa la mirayaaye

Miinshaar afbadan iyo haddey maqas ku googoyso

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Markuu qooqo aadmigu durbuu marinhabaabaaye

Mad-habtiisa intii diidda oo maya tiraa beenta

Macaash wuxuu ka raadraadiyaa maxasta laynteede

Mu’minnimadan leysku diiddanyee laba mamnuucaayo

Mareykanku xadgudubkuu wadiyo macangaggaa Bush ah

Mashaariicda Abasiinya iyo mucatab sheegsheegga

Munaafaqyada la adeegsadee malafsan laaluushka

Oo murux iney kaa dhigaan lagu masruufaayo

Mu’aamaradda lama mooga iyo waxay maleegaane

Malaa’iga diyaaraa jiroon minit wax seegeyne

Marar badan Quraankiyo siduu Sunnuhu noo muujin

Ama ay maahmaahdeennu tiri murtida suugaantu

Ma guuleysto mujrimkii gardaran moolna wuu liqiye

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Waa meerto waayaha adduun midiba ceyn tahaye

Muslinnimo waxaad daafacdood madal ka taageertay

Wixii carabtan iska maahsan aad maslaxaddeed doontay

Afrikada midee waxaad is tiri kalama maarmaane

Waxaad dulmiga maareystay iyo midabtakoor diidday

Mucaawino waxaad diri jirtiyo meseggo kuu keydsan.

 

Masaafurka ku soo magansadiyo waxaad miskiin kaashay

Martisoorka sharafta leh waxaad ku marxabbeyneysay

Mashaakilku maruu kugu dhaceed yara madoobaatay

Muran iyo hadduu maloba galay mansabka aad joogto

Meelkadhac haddaad la kulantood maacaleesh noqotay

Iney kuu miciinaan kuwaad midig ka dhowreysay

Dummintaada haddey kaba mushtari maalna lagu siiyo

Munaaqishada socotaana tahay masixiddaadiiba

Taariikhda waxaad muujisaa kuu marqaati ahe

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Mag qof aad ka filaneysay iyo mahad uu soo celiyo

Manjaxaabo inuu kula damcaa waa mushkilad weyne

Muufadaada kuwii lagu korshiyo maraqa kuu gaar ah

Sidaad maamadood tahay kuwaad moxogga soo saartay

Kuwii dhiiggey kaa muudsadeen macashu xeyrowday

Mijihii yaraa iyo markuu muruqu kuuskuusmay

Adna muunaddaad beri laheyd cadowgu kaa meyray

Muuqdisha haddey kugu dheheen maanla’aantooda

Maqalkaagu hadduu cudur ku yahay oy mantagayaanba

Oo inba lagugu maadsadiyo masabbid xaal joogo

Maamuus anaa kuu hayood ii muhiim tahaye

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Maaligga Raxmaankeenna ahi waxa uu maareeyo

Sida kownkan loo maamuliyo malagyadow heellan

Oo makhluuqa loo kala dabaro mucsjiso weeyaane

Jiilaal musiibo ah abaar duunyadii maratay

Macaluulna loo la’anayoo maafish yahay baadku

Mahiigaan haddii uu curtoo carriga maansheeyo

Geedihii mudhta ahaa durbey wada magoolaane

Nafleydana waxaan mawdku helin malabsadaan quude

Adna marti-u-rooneey haddaad ciil la murugootay

Maalin baa insha-Allaahu iman aad mashxaraddaaye

Mustacmarku suntuu kugu mudiyo miinaduu dhigayo

Mariidkaa laguu qooshayee makastu fuuqeyso

Musuqmaasuqiyo maalin buu maradku kaa tagiye

Qabyaaladda marbaa midey tahaba leyska maaniciye

Oo macangag lagu diimi iyo kaan mabda’ laheyne

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Waxa bi’in mujtamacaagu waa mufsid shirqoolkiise

Haddii aad makriga nacabka iyo macnaha aad fahamto

Oo samaha aad maaggantahay Qaadir meelmariyo

Haddii muqaddaskii lagugu dhaqo lagu midoobaayay

Maxkamado caddaalada haddii muddaca loo aado

Oo uu mas’uul daacadoo miiggan kaa taliyo

Haddii uu muwaadinka dulmani helo mudnaantiisa

Masaamaxuna faafoo macruuf leysku wada sheego

Dadkaadii la kala moosi jiroo wada mataanoobay

Oo maqasha edeggeeda iyo mooro ka xoroobay

Waa guul mustaqbalkaagu iyo midnimo saafi ahe

Maashaa- Allaahuye adoo mulkigaa weynaaday

Maaliyad adoo qani ahoo masnac waxsoosaar leh

Maraakiibta adigoo dirsida qalab cirkaas meera

Oo ciidan laga maago oo magag leh kuu joogo

Mudullada Tigreygaa kibree Melles ka soo jeedo

Maqalle iyo adigaa xukumi mandaqaddoo idile

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

Muqdishaay Mowlaad leedahaye samir ha moogaannin.

 

DHAMAAD

 

Inj. Maxamed C. Cibaar

[email protected]

[email protected]



 





Click here