Daraasad muujineysa in kalsoonida shacabka ku qabeen madaxda Qaranka hoos u dhacday
Talaado, October, 02, 2018 (HOL) – Daraasadan oo
ay wada jir u diyaariyeen hay'adaha Ipsos Limited iyo Farsight Africa Research
ayaa lagu sheegay in uu jiro hoos u dhac weyn oo ku yimid kalsoonida Shacabka
ay ku qabeen madaxada Qaranka marka la bar bar dhiggo sanadkii 2017da.,
Aragtiyo kala duwan oo laga soo ururiyay dadka ku
dhaqan gobollada ayaa isku khilaafsan jihada uu ku socdo, Tusaale ahaa shacabka ku dhaqan gobolka
Banaadir oo ku yaal magaalada caasimadda ah ee Muqdisho, halkaasi oo 34%
muwaadiniinta ku nool ay rumeysan yihiin in waddanka uu ku socdo jiha khaldan.
Arag-tidooda ayaa ayeey ku saleynayaan dadka
fikiradahan la weydiiyay amni darrada, musuq-maasuqa, si xun u isticmaalka
dhaqaalaha iyo weliba gaabiska ku yimid kobaca dhaqaalaha dalka.
Dhinaca kale mar la eego heerka kalsoonida ay ku
qabeen shacabka madaxweynaha dowladda Soomaaliya ayaa hoos u dhacday marka loo
eego sanadkii 2017da oo ah waqtigii loo doortay xilka madaxweynaha.
kalsoonidii madaxweynaha ay ku qabeen
shacabkiisa, iyadoo sanadkii 2017-kii, heerka kalsoonida madaxweynaha ay
mareysay 86%, balse haatan ay tahay 67%, tan oo weli ah tiro aad u sarreysa
marka la barbardhigo inta badan madaxda dunida.
Kalsoonida ra’iisal wasaare Kheyre ayaa
laftirkiisa la leeyahay siweyn ayeey hoos ugu dhacday 62% halka sanadkii 2017
ay aheyd 83%.
Kalsoonida ay shacabku ku qabaan golaha wasiirada ee ra'iisalwasaare Kheyre
ayaa sidoo kale hoos u dhacday marka loo eego sanad ka hor oo ay ahayd 86%
halka haatan ay ka tahay 49%.
"Hoggaamiyeyaasha dowladda ayaa si dhakhso
ah u luminaya kalsoonida shacabka. Waa muhiim ah in wax laga qabto meelaha aan
shaacinnay in dowladdu ku lumisay kalsoonida shacabkeeda, si dadka looga
qanciyo waxyaabaha ay tabanayaan," ayuu yiri Anthony Ndirangu oo ah madaxa
Cilmi-baarista ee IPSOS /Farsight.
Kalsoonida ay dadweynahu ku qabaan ciidanka booliska iyo kuwa
milatariga ayaa si siman hoos ugu dhacday, ilaa iyo ay gaartay heer ay
shacabku aaminaan in ay ku guuldareysteen waajibaadkooda ah sugidda
amniga dalka.
Dhinaca
maamul gobolleedyada :
Shacbiyadda madaxda maamul-goboleedyada ayaa guud
ahaan aad ugu hooseeysa gobollada. Laba ka mid ah madaxda maamul-goboleedyada
oo kaliya ayay shacbiyaddooda ka badan tahay 50%, taa oo ka dhigan in afarta
kale ay ka hooseeyaan 50%.
- Madaxweynaha Koondur Galbeed Soomaaliya 55%.
- Madaxweynaha Jubbaland 52%.
- Madaxweyneyaasha Hirshabeelle iyo Galmudug 43%
- Madaxweynaha Puntland 31%.
Guud ahaan marka la eego cilmi-baaristan waxaa ay siweyn u saameysay hay'addaha dowladda oo dhan, sida fulinta, baarlamaanka, garsoorka, iyo waliba hay'addaha amniga, dhamaantood-na waxaa ay sheegtay daraasadu in uu ka jiro hoos dhac iyo kalsooni darro ay shacabka ka muujinayaan.
Daraasadan ayaa imanaya xili dalka
uu ku jiro jahwareer siyaasadeed, gaar ahaan marka la eego khilaafka dowlad
dhexe iyo dowlad gobolleedyada iyo waliba doorashooyin xasaasi ah oo ku soo
fool leh qaar ka mid ah maamul gobolleedyada dalka ka jira, oo madaxweynayaasha hadda tallada haya
doonayaa in ay kursiga baaqi ku sii ahaadaan.
C/raxmaan Diini, Hiiraan
Online
[email protected]