Khamiis, August, 30, 2018 (HOL) – Shirka Beijing
ka furmaya horaanta todobaadka inagu soo foolka leh waxaa isku arkaya madaxda
qaaradda Africa iyo dowladda Shiinaha oo dhowrkii sano ee ugu danbeeyay-ba
shirka marti-galineysay.
Waa shir intiisa badan lagu gor-feeyo loogana
wada hadlo xiriirka diblomaasiyadeed iyo kan ganacsi ee ka dhaxeeya labada dhinac iyo maashaariic
hormari-need oo dowladda Shiinaha ay ka fulineyso wadamada qaaradda kuwaa oo
isugu jira dhismaha dekeddo, waddooyin, iyo khadadka tareennada, kuwaasoo sahlaya in si fudud ganacsiga qaaradda isugu gudbo. waxaana ku kacaya fulinta mashaariic-dan aduun
lacageed oo Balaayiin dollar ah.
Laakiin haddana waxaa la leeyahay dowladda
Shiinaha mashaariic-dan hormarinneed oo ay ka sameyneyso wadamada qaaradda ma’aha
kuwo bilaash ah oo waxaa ku hoos qarsoon dano kale oo dhaqaale oo ay ka
leedahay wadamadan, sida in ay u iibgeyso wax soo saarkeeda iyo waliba in
dalalka xiriirka dhaw la leh ka ay dhax sameyso warshado yar yar iyo goobo
ganacsi, sida aagga ganacsiga xorta ah ee Jabuuti oo kale.
Madaama waxa laga hadlayo ay noqon karaan dano is–dhaafsi
labo dhinac ah ayaa su’aasha is-weydiinta mudan waxaa ay noqon kartaa doorka
Soomaaliya shirkan:
Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed
Cabdullaahi Farmaajo iyo wafdi uu horkacayo oo ay ku jiraan ganacsato
Soomaaliyeed ayaa la filayaa in ay shirkan ka qeybgalaan, laakiin madaxweynuhu
ka hor inta uusan shirku furmin waxaa u qorsheysan kulan uu la qaato
madaxweynaha Shiinaha ninka lagu magacaabo Xi Jinping.
Farmaajo waxaa uu kala hadli doonaa dhiggiisa Shiinaha soo nooleynta xiriirka qotada dheer ee soo jiraanka ah ee ka dhaxeeya
labada dowladood, iyadoo la og-yahay doorkii uu
Shiinaha ku lahaa Soomaaliya wixii ka horeeyay 1990kii iyo dhismaha xurmo caan ah oo dalka ku yaala sida Stadium
Muqdisho iyo Tayaatarka Qaranka oo labaduba hadda siweyn u bur bursan.
Shiinaha sidoo kale waxaa ay ka dhiseen
Soomaaliya jidad-waaweyn, sida waddada
laamiga ah ee isku xirta gobollada dhexe oo ay dadku ugu yeeraan ilaa iyo
waqtigan ‘’Jidka Shiinaha’’ iyadoo waayo
joogii waqtigaa soo gaaray ay ka mara-ka-cayaan sida uu Shiinaha ugu dadaalay
dhismaha jidad tayo leh oo ilaa waqtigan dadku isticmaalkooda mahdiyaan.
Dowladda Soomaaliya ayaa u muuqata mid ugu yaraan
shirkan ka faa’iidi doonta oo kaliya in ay kala hadasho Shiinaha in mar
kale uu gacan ka siiyo dib u dhiska xarumihii ku burburay dagaallada sokeeye
ee isugu jira kuwa adeegga bulshado iyo kaabayaasha dhaqaale ee dalka.
Xeeldheerayaasha siyaasada ayaa qaba in
wax intaa dhaafsiisan aysan kala soo noqon doonin wafdiga dowladda Soomaaliya
shirka Beijing iyaga oo tusaalaha ugu fudud u soo qaadanaya in xiliggan wadanku
xasilooneyn dowladda Shiinaha–na dhakeeda u fududeyn in ay ka fuliso
mashaariic hormarinneed oo la mid ah kuwa ka socda Africa inteeda kale.
Dhinaca kale waxaa iya-na jira dowladda kale oo
Soomaaliya ku leh saameyn dhaqaale iyo mid militari intaba oo qaarkood-na laga yaabo in colaad
dhinaca ganacsiga ah uu kala dhaxeeyo Shiinaha sida Mareykanka oo
Soomaaliya ka taageera la dagaalanka Argagixisada.
Iyadoo arrimahaa oo dhan la eego ayaa la
leeyahay waxaa laga yabaa in dowladda Soomaaliya ku adkaato in ay heshiis-yo hormarineed oo waaweyn la
soo saxiixa-to Shiinaha, wallow dad badan oo Soomaaliyeed jeclaayeen
in ay mar uun arkaan doorkii Shiinaha ee Soomaaliya oo dib u soo laabtay.
Laakiin dhinaca kale marka la eego dowladda Shiinaha
waxaa ay dhaqaale xoog leh ku bixisaa waqtigan taageerada hay’addaha kala duwan ee
dowladda, iyadoo dhinaca kalana ka qeyb-qaadata gargaarka bani’aadan-nimo ee
Soomaaliya marka ay jiraan masiibooyinka dabiici-ga.
Fatahaaddii ugu danbeysay ee ku dhufatay gobolka
Hiiraan gaar ahaan magaalada Beledweyne dowladda Shiinaha waxaa ay ku deeqday
lacag dhan 1.5 milyan oo dollar oo lagu wareejiyay dowladda Soomaaliya.
Shirkan ayaa ugu danbeyntii la filayaa in yabooh
dhaqaale oo isugu jira deeq iyo deyn uu u ballanqaado qaaradda, iyo mashaariic
hor leh.
C/raxmaan Diini, Hiiraan
Online
[email protected]
